ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

e-mail επικοινωνίας: nikolaosppappas@yahoo.com

Σάββατο 6 Μαΐου 2017

Δημοσκόπηση και κοινωνία: Η μοναρχική ρητορική του Αλέξη Τσίπρα

Του Νίκου Παππά, Αποφοίτου Πολ. Επιστήμης και Ιστορίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο


Ο ανεκδιήγητος τύπος που παίζει το ρόλο του πρωθυπουργού στο θίασο της βουλής, παραχωρώντας συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό ΑΝΤ1, έκανε μια δήλωση που δείχνει με τον καλύτερο τρόπο τη βαθιά μοναρχική λογική του πολιτικού συστήματος της χώρας, και τη μεγάλη απαξίωση που έχει καθολικά στο πρόσωπο της κοινωνίας.

Συγκεκριμένα ο Αλέξης Τσίπρας αναφερόμενος στις δημοσκοπήσεις που δείχνουν το κόμμα του και τους Ανεξάρτητους Έλληνες, του Πάνου Καμμένου, να καταποντίζονται εκλογικά, έκανε την απίθανη δήλωση ότι «τις κυβερνήσεις δεν τις νομιμοποιούν οι δημοσκοπήσεις, αλλά η ίδια η κοινωνία». Πρόκειται περί μίας δηλώσεως για την οποία θα μπορούσε κάποιος να γράψει ολόκληρο βιβλίο, για το πόσο παραπλανητική και απολυταρχική είναι.


Ας το δούμε, όμως, πρώτα νομικά. Αυτός που νομιμοποιεί την κυβέρνηση είναι κατά το σύνταγμα η βουλή, και όχι η κοινωνία. Άρα, εξ αρχής, το επιχείρημα του Αλέξη Τσίπρα είναι άστοχο. Το ότι η κοινωνία νομιμοποιεί τη βουλή, δε σημαίνει ότι έχει την παραμικρή νομιμοποιητική αρμοδιότητα στο κυβερνητικό σχήμα.

Όμως ο πρωθυπουργός συνέχισε χρησιμοποιώντας ένα απαράδεκτο παράδειγμα για να δείξει ότι η νομιμοποίηση υπάρχει από την κοινωνία. Και αυτό ήταν η μη συμμετοχή των πολιτών σε διαδηλώσεις κατά των μέτρων. Μάλιστα τόλμησε να υπερηφανευτεί ότι η προσπάθειά του χαίρει της εκτιμήσεως του κόσμου. Προφανώς μας δουλεύει, γιατί διαφορετικά τα πράγματα είναι πολύ επικίνδυνα. Δε φτάνει που έχει βυθίσει μια ολόκληρη κοινωνία στην απελπισία και την ανέχεια, το χρησιμοποιεί και ως επιχείρημα ώστε μιλήσει και εκ του ονόματός της.

Όμως, εδώ είναι που μπαίνουμε στο πιο ενδιαφέρον κομμάτι. Ας αναλύσουμε τη φράση του πρωθυπουργού με μια διαφορετική ανάγνωση. Σύμφωνα με τον ίδιο, η κοινωνία, και όχι οι δημοσκοπήσεις, νομιμοποιεί μια κυβέρνηση. Τι σημαίνει, όμως, η δημοσκόπηση ετυμολογικά και σημασιολογικά; Η δημοσκόπηση προέρχεται από τις λέξεις δήμος + σκοπώ. Σκοπώ εδώ σημαίνει ότι παρατηρώ (κάτι) προσεκτικά. Στην περίπτωσή μας μάλιστα «παρατηρώ την κοινωνία και τη βούλησή της». Άρα ο πρωθυπουργός δήλωσε ότι δε νομιμοποιείται από τη βούληση της κοινωνίας, αλλά από την κοινωνία. Με μια πρώτη σκέψη η δήλωσή του δεν βγάζει νόημα.

Όμως με μια βαθύτερη ανάλυση γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι ήξερε πολύ καλά τι έλεγε, και ο τρόπος που το διατύπωσε ήταν πολύ προσεγμένος ώστε να μη φανεί η φύση της ιδεολογίας του. Σύμφωνα με το σημερινό σύστημα, η κοινωνία νομιμοποιεί το πολιτικό σύστημα που κυβερνάει μέσω της ψήφου. Οι πολίτες επιλέγουν, μεταξύ των 5-10 επιλογών του συστήματος, ποιοι θα τους κυβερνήσουν. Όμως από την επόμενη ημέρα δεν τους πέφτει λόγος, μέχρι τις επόμενες εκλογές.

Αυτό που στην ουσία είπε ο Τσίπρας, αλλά και που πιστεύει όλο το πολιτικό σύστημα (όχι μόνο στην Ελλάδα) είναι ότι τους αφορά μεν η άποψη της κοινωνίας μέχρι να πάρουν το χρίσμα, όμως μετά η βούλησή της (για τέσσερα χρόνια) τους είναι παντελώς αδιάφορη. Και επειδή η βούληση της κοινωνίας μπορεί να φανεί εύκολα από τις δημοσκοπήσεις, δεν μπορούν να τις δεχθούν ως νομιμοποιητικό μέσο, γιατί τότε θα χάνουν την εξουσία πάρα πολύ γρήγορα ή, αλλιώς, θα αναγκάζονται να εναρμονίζονται με τις απόψεις των πολιτών.

Ο Ζαν-Ζακ Ρουσσώ έγραφε πριν από τρεις αιώνες ότι «Οι Άγγλοι νομίζουν ότι είναι ελεύθεροι, επειδή εκλέγουν τους αντιπροσώπους τους κάθε πέντε χρόνια, πλην όμως είναι ελεύθεροι μόνο μια ημέρα κάθε πέντε χρόνια: την ημέρα των εκλογών» (βέβαια η πραγματικότητα είναι ακόμη χειρότερη. Ούτε αντιπροσώπους ψηφίζουν, ούτε είναι ελεύθεροι έστω την ημέρα των εκλογών).

Τα πράγματα δεν έχουν αλλάξει και πολύ σε επίπεδο πολιτικού συστήματος από τότε, και αυτό φάνηκε με τον πιο κραυγαλέο τρόπο σε μια μόνο φράση του πρωθυπουργού. Είναι μια φράση απαύγασμα της ιδεολογίας που κατοικοεδρεύει στα μυαλά των πολιτικώς μας νάνων, από καταβολής του Ελλαδικού κρατιδίου, και δεν φαίνεται να αλλάζει σύντομα. Πιο γρήγορα φαίνεται θα χαθεί ο Ελληνισμός, παρά αυτή η νοοτροπία...

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου