του Νικολάου Π. Παππά, Πολιτικού Επιστήμονος
Είναι τόσα πολλά τα θέματα στον πλανήτη μας που δεν ξέρεις από που να αρχίσεις. Το Ισλαμικό Κράτος, η Συρία και οι Κούρδοι, η κόντρα Ρωσίας-ΗΠΑ, ο κίνδυνος της Βορείου Κορέας που εμπλέκει και την Κίνα, η τρομοκρατία σε ολόκληρη τη Δύση, οι διωκόμενοι Χριστιανοί σε όλη τη Μέση Ανατολή, ο Ερντογάν που πλέον γίνεται πραγματικός Σουλτάνος, ο συνεχής κίνδυνος να διαλυθεί η Ευρώπη, το προσφυγικό. Και οι Έλληνες, ενώ συμβαίνουν όλα αυτά (κυριολεκτικά γύρω τους), πιστεύουμε ακόμη ότι είμαστε το κέντρο του κόσμου λόγω της οικονομικής κρίσεως, κι ότι όλοι θέλουν να μας καταστρέψουν.
Αυτά που συμβαίνουν γύρω μας είναι μεγάλα. Πολύ μεγαλύτερα από αυτό που είμαστε κι αντιπροσωπεύουμε ως πολιτική οντότητα σήμερα. Και ταυτόχρονα έχουμε την κατάρα να βρισκόμαστε με την χειρότερη πολιτική εξουσία που θα μπορούσαμε, ανθρώπους που δεν αντιλαμβάνονται τις εξωτερικές σχέσεις, φέρονται δουλικά και δεν διαπραγματεύονται το παραμικρό.
Η Ελλάδα βρίσκεται εν μέσω ενός γεωπολιτικού χάους, κι αυτή χαμένη στο δικό της χάος, αρνείται ή αδυνατεί να βρει τη θέση της στη σκακιέρα. Ακούγονται πολλές απόψεις για τη θέση της, κυρίως με βάσει το δίπολο Δυτικού στρατοπέδου ή Ορθοδόξου τόξου.
Καλές είναι οι θεωρίες που ακούγονται, όμως η Ελλάδα θα πρέπει να δει την πραγματικότητα και να πράξει αναλόγως. Η χώρα μας είναι μέλος του ΝΑΤΟ, όπως και όλες οι Ευρωπαϊκές χώρες της Μεσογείου. Αυτό είναι πολύ κρίσιμο. Η Ελλάδα στον Α’ παγκόσμιο πόλεμο δεν τόλμησε να πολεμήσει στο πλευρό της Γερμανίας, και να τα βάλει με τη Μεγάλη Βρετανία, τον θαλασσοκράτορα της εποχής. Κάτι τέτοιο θα ήταν αυτοκτονία. Ακόμη κι ο Μεταξάς, μεγάλος πολέμιος της συμμαχίας με την Entente, έγραφε στο ημερολόγιό του την εποχή εκείνη «Το μόνον βέβαιον είναι ότι ημείς δεν πρέπει να ευρεθώμεν αντιμέτωποι της Αγγλίας».
Έτσι και σήμερα δεν γίνεται να ταχθούμε στο πλευρό καμίας συμμαχίας πλην του ΝΑΤΟ, καθώς με αυτό τον τρόπο θα είμαστε αντίπαλοι με ναυτικές δυνάμεις που βρίσκονται πλησίον μας (Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία). Άρα, απ’ όλες τις απόψεις η επιλογή που έγινε το 1952 (να εισέλθουμε στη συμμαχία) ήταν εκατό τοις εκατό σωστή. Το πρόβλημα δεν βρίσκεται στη συμμαχία, αλλά στο δικό μας μηδαμινό ρόλο σε αυτή.
Ακόμη και σε αυτό, όμως, έχουμε τις ευκαιρίες μας. Η αναβάθμιση του γεωπολιτικού μας ρόλου μπορεί να γίνει, και η κατάλληλη στιγμή είναι σήμερα, με αφορμή το Συριακό. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Γερμανία έχουν δείξει με κάθε τρόπο στην Άγκυρα ότι δεν την εμπιστεύονται πλέον, και σιγά σιγά αποσύρουν στρατεύματά τους από τη βάση του Ιντσιρλίκ. Οι ΗΠΑ πλέον κατευθύνονται προς την Τάμπκα, ενώ ένα από τα σενάρια είναι και η αναβάθμιση της βάσεως στη Σούδα. Από την άλλη, υπάρχουν σενάρια για μεταφορά στρατευμάτων της Γερμανίας και στην Κύπρο.
Αυτή είναι η ευκαιρία Ελλάδος και Κύπρου να γίνουν πιο απαραίτητες από ποτέ στη Δύση και στο ΝΑΤΟ . Μια ταυτόχρονη αναβάθμιση των δύο χωρών, σε συνδυασμό με υποβάθμιση της ασταθούς Τουρκίας (με ύποπτο ρόλο στο Συριακό πρόβλημα) και στήριξη της δημιουργίας του Κουρδικού κράτους στη Βόρειο Συρία, είναι η μόνη ρεαλιστική λύση που θα βοηθήσει των δύο χωρών σε όλα τα επίπεδα (ακόμη και στην οικονομία).
Ταυτόχρονα, η συμμαχία Ελλάδος, Κύπρου και Ιρσαήλ στο Ανατολικό Αιγαίο γίνεται με τις «ευλογίες» των ΗΠΑ. Μην ξεχνάμε ότι η Ουάσιγκτον έχει μια ευαισθησία με το Τελ Αβίβ. Δεν θα άφηνε καμία χώρα να το πειράξει, και το έχει αποδείξει πολλάκις. Με λίγα λόγια, όλη γεωπολιτική σκακιέρα, μας υποχρεώνει να τασσόμεθα κατά της Ρωσίας, μια χώρα που είναι γεωγραφικά πολύ μακριά και δεν μπορεί πρακτικά να εγγυηθεί την ασφάλεια της χώρας. Η Συρία δε θα δεχθεί τη διχοτόμησή της για τη δημιουργία του Κουρδικού κράτους, ενώ το Ιράν και η Χεζμπολάχ έχουν στόχο το Ισραήλ, με το οποίο εμάς συνδέουν αμυντικές συμμαχίες.
Σε όλα αυτά, όμως, η Ελλάς είναι απούσα. Αντί να διεκδικήσει το ρόλο που δικαιούται, δεδομένων των καταστάσεων, επιλέγει να είναι ουδέτερη, με αποτέλεσμα οι πάντες να μη την θεωρούν υπολογίσιμη δύναμη. Ενώ βρισκόμαστε στο πιο κρίσιμο σημείο του χάρτη (στο κέντρο όλων των γεγονότων), τον κρίσιμο ρόλο τον έχουν αναλάβει άλλες χώρες όπως η Τουρκία (ελέγχει τα Στενά), οι χώρες που συνορεύουν με τη Ρωσία (τις οποίες εξοπλίζει συνεχώς το ΝΑΤΟ), ακόμη και η Ιαπωνία. Όμως μην ξεχνάμε ότι και οι πύραυλοι που έστειλε ο Ντόναλντ Τραμπ στη Συρία ως αντίποινα για τα χημικά, από την Ανατολική Μεσόγειο εκτοξεύτηκαν, περνώντας κάτω από την Κρήτη και την Κύπρο, κάτι που δείχνει ότι ο ρόλος των δύο χωρών μόνο αμελητέος δεν είναι.
Η πολιτική θέση της χώρας μας, καλώς ή κακώς, είναι στη Δύση. Η γεωπολιτική μας θέση αυτό επιτάσσει (όπως πρώτος είχε αποδείξει ο Ελευθέριος Βενιζέλος), και μέσα σε αυτή θα πρέπει να βρούμε τρόπο να βγούμε κερδισμένοι. Ίσως στη θεωρία να μπορούσαμε να κερδίσουμε περισσότερα με τους Ρώσους, όμως η πραγματικότητα διαφέρει εντελώς από τη θεωρία. Με τη Ρωσία δεν μπορούμε να κερδίσουμε τίποτα πρακτικά (για λόγους που εξηγήσαμε παραπάνω), με τη Δύση, όμως, μπορούμε, εάν διεκδικήσουμε.
Ίσως αυτή να είναι η τελευταία ευκαιρία της χώρας μας να (ξανα)μπει στη σκακιέρα της γεωπολιτικής της υδρογείου. Βρισκόμαστε στο κέντρο των εξελίξεων, χωρίς όμως να συμμετέχουμε. Με μια Τουρκία που παραπαίει, το προσφυγικό να βράζει, και την Ευρώπη να είναι δέσμια της τρομοκρατίας, εάν το «μπαμ» μας βρει αδύναμους θα μας καταπιεί. Μόνο μια αναβάθμιση του ρόλου μας και ένα σοβαρό πολιτικό σύστημα μπορεί να «υποχρεώσει» τους μεγάλους του παιχνιδιού να μας κρατήσουν ζωντανούς. Γιατί μόνοι μας δεν μπορούμε να μας σώσουμε ούτε από τον ίδιο μας τον εαυτό...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου