Ρώμη εναντίον Ταρκυνίας: Η σκληρή σύγκρουση ξεκινάει (Α’ μέρος)

του Νικολάου Π. Παππά, Πολιτικού Επιστήμονος

Μετά τον τριετή πόλεμο (389-386) κατά τον οποίο οι Ρωμαίοι κατατρόπωσαν τους Ετρούσκους, τους Ουόλσκους αλλά και τους Λατίνους οι Ετρούσκοι για πολλά χρόνια δεν τόλμησαν να επιτεθούν στους Ρωμαίους. Μέχρι το 359 π.Χ. η Ρώμη είχε άλλα μέτωπα να ασχοληθεί, όπως πολέμους με τους Ουόλσκους, τους Σαβίνους, τους Γαλάτες. Φυσικά δεν έλειπαν και οι εμφύλιοι, καθώς τα εσωτερικά προβλήματα ήταν πολλά.

Το 360, εποχή που στη Ρώμη ύπατοι ήταν ο Γάιος Ποετίλιος Μπάμπλος και ο Μάρκος Φάμπιος Αμπούστος και ο Φάμπιος πολεμούσε τους Έρνικες, ορίστηκε δικτάτορας ο Κουίνκτιος Σερβίλιος Αχάλα με αποστολή, μαζί με τον Ποετίλιο, να τιμωρήσουν την σαβινική πόλη Τίβουρ (Tibur-σημερινό Τίβολι) η οποία είχε βοηθήσει τους Γαλάτες μετά από μια μεγάλη ήττα τους και τους άνοιξε τις πύλες της πόλης συμμαχώντας μαζί τους.


Έχει ενδιαφέρον ότι σχετικά με την ίδρυση της πόλης Τίβουρ υπάρχει η άποψη ότι ιδρύθηκε από τον Κάτιλλο, γιο του ήρωα της Αρκαδίας Αμφιάραου που έφυγε από την Ελλάδα μετά την αποτυχημένη εκστρατεία κατά της Θήβας. Σύμφωνα με τον μύθο ο Κάτιλλος ίδρυσε την πόλη και έδωσε το όνομα Τίβουρ προς τιμήν ενός εκ των τριών γιων του, Τίβουρτο. Ο Κάτιλλος αναφέρεται και από τον Βιργίλιο στην Αινειάδα, όπου μαζί με τον αδερφό του Κόρα ήταν σύμμαχοι με τον Τούρνο (περισσότερα για τον Τούρνο βλ. ΕΔΩ ). Κατά άλλες πηγές η πόλη ιδρύθηκε ως αποικία της Άλπμα Λόνγκα κατά τον 13ο αιώνα π.Χ.

Για να επιστρέψουμε στο θέμα μας, ο Ποετίλιος και ο Κουίντιος κατέλαβαν την Τίβουρ και κατέσφαξαν τόσο τους Τιβουρήτες όσο και τους Γαλάτες. Όμως μεταξύ 359 με 358 οι Ρωμαίοι θα βρεθούν απέναντι σε νέα προβλήματα. Αν και η προσπάθεια των Τιβουρητών για εισβολή στην Ρώμη αποδείχθηκε εύκολη λεία για τους Ρωμαίους, ταυτόχρονα μια νέα εισβολή σήμανε συναγερμό: στρατός της Ταρκυνίας κατέστρεφε και λεηλατούσε επαρχίες της Ρώμης στα σύνορα και οι Ρωμαίοι κήνσορες (ανώτεροι άρχοντες χωρίς εξουσία) Γάιος Φάμπιος και Γάιος Πλάτιος κύρηξαν πόλεμο εναντίον της ετρουσκικής πόλης. Η κατάσταση ήταν δύσκολη καθώς την ίδια στιγμή ο Γάιος Σουπλίκιος, διορισμένος δικτάτορας, πολεμούσε τους Γαλάτες ενώ οι Έρνικες ξεκινούσαν πάλι πόλεμο.

Το 358 π.Χ. οι νέοι ύπατοι της Ρώμης, Γάιος Φάμπιος Αμπούστος και Μάρκος Ποπίλιος Λαένας έφυγαν προς δύο μέτωπα, ο Ποπίλιος κατά των Ερνίκων και ο Φάμπιος κατά της Ταρκυνίας. Αν και ο Ποπίλιος πέτυχε μια σημαντική νίκη κατά των Έρνικων, ο Φάμπιος ηττήθηκε με ταπεινωτικό τρόπο από τους Ταρκυνίους. Σύμφωνα με τον Λίβιο ο Φάμπιος έδειξε ανικανότητα και αδεξιότητα με το αρνητικό αποτέλεσμα να έρχεται ως φυσικό επακόλουθο. Μάλιστα, στον απόηχο της ήττας οι Ταρκύνιοι έδειξαν μεγάλη βαρβαρότητα θυσιάζοντας 307 Ρωμαίους αιχμαλώτους πολέμου και το τελειωτικό χτύπημα για τους Ρωμαίους ήταν μια ξαφνική εισβολή των Ουόλσκων της πόλης Πριβέρνο (Priverno) και του Βελλέρι (Velleri) στην ρωμαϊκή επικράτεια. Την χρονιά εκείνη σχηματίστηκαν και δύο επιπλέον ιταλικά φύλα, των Πομπτίνων (Pomptine) και των Παμπλίλιων (Publilian). Τα εσωτερικά προβλήματα της Ρώμης συνεχίζονταν στο μεταξύ.

Το 357 π.Χ. εξελέγησαν ύπατοι οι Γάιος Μάρκιος και Γάιος Μάνλιος. Τη χρονιά αυτή οι Ρωμαίοι ξεκινούν πόλεμο με τους Φαλέριους Παλαιούς, με ετρουσκική πόλη στα βόρεια του Λατίου. Οι Ρωμαίοι κήρυξαν τον πόλεμο εναντίον των Φαλερίων βασιζόμενοι σε δύο "εγκλήματα" τον προηγούμενο χρόνο, για τα οποία κατ' αυτούς ήταν ένοχοι: πρώτον, είχαν πολεμήσει στο πλευρό των Ταρκυνίων και δεύτερον, είχαν αρνηθεί να παραδώσουν όσους Ρωμαίους είχαν πεθάνει στο πεδίο της μάχης όταν τους το ζήτησαν οι Ρωμαίοι ιερείς. Η ύβρις αυτή ήταν πολύ βαριά για όλους τους αρχαίους λαούς. Την αποστολή για τον πόλεμο αυτό την ανέλαβε ο ύπατος Γάιος Μάνλιος, ο οποίος δεν έκανε πολλά παρά συγκέντρωσε τον ρωμαϊκό στρατό έξω από το Σούτριο και πέρασε νόμο φορολόγησης για την απελευθέρωση των δούλων. Σύμφωνα με τον τον Διόδωρο Σικελιώτη την χρονιά εκείνη υπήρξαν και κάποιες επιδρομές και λεηλασίες, αλλά τίποτε παραπάνω.

τέλος Α' μέρους


Πηγή: Ετρούσκοι, Τυρρηνοί ή Ρασίννες - Φίλοι Αρχαίας Ιστορίας