Η Δωδεκάπολις και οι άλλες πολιτικές ενώσεις των Ετρούσκων

του Νικολάου Π. Παππά, Πολιτικού Επιστήμονος

Σύμφωνα με το μύθο, η Ετρουσκική Δωδεκάπολις ιδρύθηκε από δύο Λυδούς ευγενείς, τον Τάρχωνα και τον Τυρρηνό.

Ο Τάρχωνας έδωσε το όνομά του στην μεγαλύτερη ετρουσκική πόλη, Ταρκυνία, ενώ από τον Τυρρηνό πήρε το όνομά της η Τυρρηνική θάλασσα αλλά και οι Ετρούσκοι γενικότερα (για τους Έλληνες).


Σχετικά με το ποιες πόλεις ήταν μέλη της Δωδεκάπολης υπάρχουν κάποιες διαφωνίες, όμως η λίστα που πιθανότατα είναι πιο κοντά στην αλήθεια είναι η εξής:

Το Αρρήτιον (Arezzo), η Καιρέα (σημερινό Cerveteri), το Κλούσιον, η Κόρτωνα, η Περουσία (σημερινή Perugia), το Ποπλώνιον (Populonia), οι Βήιοι (Veii), η Ταρκυνία, η Βετουλωνία, οι Βολατέρραι (σύγχρονη Volterra), οι Βόλκοι και οι Βολσίνιοι.

Η περιοχή του ετρουσκικού πολιτισμού

Μερικοί σύγχρονοι συγγραφείς περιλαμβάνουν και το Rusellae στην Τοσκάνη όμως δεν είναι γενικώς αποδεκτή η άποψη αυτή.

Η Δωδεκάπολις ήταν κυρίως μία οικονομική και θρησκευτική ένωση ή μια χαλαρή συνομοσπονδία, παρόμοια με τις ελληνικές πόλεις-κράτη.

Κατά τους μεταγενέστερους αυτοκρατορικούς χρόνους, όταν η Ετρουρία ήταν μία από τις πολλές περιοχές που ελέγχονταν από τη Ρώμη, ο αριθμός των πόλεων της ενώσεως αυξήθηκε κατά τρεις.
Σύμφωνα με τον Λίβιο, οι δώδεκα πόλεις της Πολιτείας είχαν συνάντηση μια φορά το χρόνο στο ετρουσκικό ομοσπονδιακό ιερό Fanum Voltumnae στο Ουολσίνιον (Volsinii), όπου επιλεγόταν ο ετήσιος ηγέτης της «συνομοσπονδίας».

Το ετρουσκικό ομοσπονδιακό ιερό Fanum Voltumnae

Εκτός από την δωδεκάπολη, υπήρχαν δύο άλλες ετρουσκικές ενώσεις, η πρώτη ήταν της Καμπανίας, της οποίας κύρια πόλη ήταν η Κάπουα και η δεύτερη οι «Πόλεις Κράτη της Κοιλάδος του Πάδου» (Po Valley City States) στον βορά, η οποία περιλάμβανε τη Σπίνα (Spina) και την Άδρια (Adria).

Έχει υποστηριχτεί από ορισμένους συγγραφείς ότι ο αριθμός 12 δεν είναι τυχαίος αλλά είναι τελετουργικής σημασίας (οι Ετρούσκοι έδιναν τεράστια σημασία σε αυτά τα θέματα) και συνδέεται επίσης με την ανατολική προέλευση του ετρουσκικού πολιτισμού. Δεν είναι τυχαίο ότι και οι ελληνικές πόλεις στην Ιωνία είχαν οργανωθεί επίσης σε μια δωδεκάπολη.

Πηγή: Ετρούσκοι, Τυρρηνοί ή Ρασίννες – Φίλοι Αρχαίας Ιστορίας