Η έλλειψη αυτοσεβασμού της κοινωνίας δεν επιτρέπει ελπίδες για ανάκαμψη

Του Νίκου Παππά, Αποφοίτου Πολ. Επιστήμης και Ιστορίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Ρήξη στις 10/12/2016

Η κοινωνία στην Ελλάδα βρίσκεται σε πλήρες αδιέξοδο. Δεν είναι κάτι καινούριο αυτό, η παρακμή της είχε ήδη ξεκινήσει από την εποχή της Βαυαροκρατίας, και συνεχίζεται σε όλη την διάρκεια της υπάρξεως του Ελλαδικού κρατιδίου. Όμως τα τελευταία χρόνια η παγκοσμιοποίηση έχει δηλητηριάσει βαθιά τους ανθρώπους, τις αξίες τους και την ταυτότητά τους. Αυτό χειροτέρεψε την κατάσταση και στην Ελλαδική κοινωνία.

Οι άνθρωποι χάνοντας τις συλλογικές τους ταυτότητες χάνουν και τον εαυτό τους, και μετέωροι βυθίζονται στην μοναξιά τους. Αυτή η μοναξιά κάνει τους ανθρώπους αγρίμια, με αποτέλεσμα να βλέπουμε παντού στην κοινωνία ανθρώπους άγριους, απολίτιστους, μίζερους και χαμένους στην άγνοιά τους. Σήμερα κανείς δεν επιζητεί την υστεροφημία, την δόξα και την τιμή, αλλά τα χρήματα, το βόλεμα και την ψευτο-ασφάλεια. Και την θεωρώ ψευτο-ασφάλεια διότι όσο ασφαλής και να είσαι οικονομικά, η έλλειψη ταυτότητος, νοήματος και σκοπού σε κατατρώει εσωτερικά όπου και να πας, ό,τι και να κάνεις, σαν το δηλητήριο που σιγά-σιγά σου τρώει τα σωθικά.

Βλέπουμε όλοι συνεχώς στους δρόμους ανθρώπους που τους λες καλημέρα και σε βρίζουν, τους χαμογελάς και σε θεωρούν τρελό ή ανώμαλο, βρίζουν Θεούς και ιερά, σου δημιουργούν φόβο και μόνο στην όψη τους. Στον δρόμο οδηγοί και πεζοί ψάχνουν την παραμικρή ευκαιρία για να σε βρίσουν και να σε κρίνουν. Μια κοινωνία βαριά άρρωστη, τελείως αποστασιωποιημένη από την πολιτική και την κοινωνική ζωή, χαμένη στην ιδιωτεία της ψάχνοντας άλλους τρόπους να ξεσπάσει για την κατάντια της.

Το χειρότερο, όμως, όλων είναι ότι η ελληνική κοινωνία λόγω της μιζέριας και της παραιτήσεώς της έχει χάσει κάθε ίχνος αυτοσεβασμού. Οι άνθρωποι δεν σέβονται την ίδια τους την υπόσταση και την προσωπικότητα (γίνεται άραγε να σεβαστείς κάτι που έχεις χάσει;). Αυτοεξευτελίζονται δημοσίως και δεν ενδιαφέρονται για τους γύρω τους. Έχουν ξεχάσει τους βασικούς κανόνες ευγενείας και μάλιστα τους απαξιώνουν όποτε κάποιος τους επικαλείται. Το να πεις σήμερα «ευχαριστώ» ή «συγγνώμη» θεωρείται ψευτο-ευγένεια και είναι αιτία χλευασμού από τους γύρω σου. Θεωρείται μέχρι και συντηριτικό, παλαιομοδίτικο. Ακούς συνεχώς γύρω σου ανθρώπους που να μιλάνε με τρόπο που αηδιάζεις για την ανθρώπινη ύπαρξη. 

Όλη αυτή η κατάσταση οδηγεί τις υγιείς ομάδες της κοινωνίας να απομονώνονται, να κλείνονται στον εαυτό τους για να προστατευθούν και να μην χάσουν την ανθρωπιά τους όπως το μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας. Η απομόνωση όμως αυτή οδηγεί στην καταπίεση των συναισθημάτων τους και στην κατάθλιψη, με αποτέλεσμα σιγά-σιγά να καταστρέφονται και οι ίδιοι. Γιατί άνθρωπος που έχει συλλογική συνείδηση και δεν ζει στην συλλογικότητα είναι άνθρωπος δυστυχισμένος και οδηγείται πολλές φορές σε κατάσταση χειρότερη και από την άρρωστη κοινωνία. Γιατί η γνώση πολλές φορές είναι πιο καταστροφική από την άγνοια...

Γίνεται, λοιπόν, όταν μια κοινωνία έχει απορρίψει κάθε αξία, ακόμη και τον ίδιο τον εαυτό της και την συλλογική της ταυτότητα, να μπορέσει να αναγεννηθεί; Να μπορέσει να ανανήψει από αυτή την παρακμή που την κατατρώει; Δυστυχώς η πραγματικότιτα έχει αποδείξει ότι το δωμάτιο ανανήψεως είναι ερμητικά κλειστό για μια τόσο ακρωτηριασμένη κοινωνία, και δεν πρόκειται να ανοίξει...

Την σημερινή εποχή επιχειρείται από πολλές δυτικές κοινωνίες η επιστροφή στα εθνικά κράτη, ακριβώς διότι οι κοινωνίες αντιλήφθηκαν ότι η παγκοσμιοποίηση τις παρασέρνει στον αφανισμό τους. Στον Ελληνισμό όμως τα πράγματα είναι αρκετά διαφορετικά. Ο Ελληνισμός έρχεται από πολύ μακριά, και η διάβρωση του νοήματός του είχε ξεκινήσει πολύ νωρίτερα από την έλευση της παγκοσμιοποιήσεως. Η παγκοσμιοποίηση απλώς του έδωσε την χαριστική βολή. Έτσι, ενώ οι Δυτικές κοινωνίες έχουν τον χρόνο και την άνεση να σώσουν τις συλλογικότητές τους, ο Ελληνισμός έχει χάσει προ πολλού το ραντεβού με την σωτηρία του.

Σήμερα το μόνο που μπορεί να γίνει είναι ο καθένας μας να κάνει μια προσωπική σιωπηρή επανάσταση. Όποιος έχει διασώσει την ταυτότητά του, να την διαφυλάξει ώστε να μην τον παρασύρει η κοινωνία στην παρακμή, και ποιός ξέρει, ίσως μια μέρα να αρκούν «μια ελιά, ένα αμπέλι και ένα καράβι» για να αναγεννηθεί αυτή η πρόταση πολιτισμού που λέγεται Ελληνισμός. Αρκεί οι υγιείς δυνάμεις να αντέξουν στην σημερινή μοναξιά τους...

(ανοίξτε την εικόνα σε νέα καρτέλα για να δείτε το άρθρο σε μεγαλύτερο μέγεθος)